VIDEO: KAKO FUNKCIONIRAJU KANTONI U ŠVICARSKOJ?

Sarajevo/Bern — Česti su pozivi da se Bosna i Hercegovina politički i administrativno uredi kao Švicarska, ali za razliku od kantona u entitetu Federacija BiH, koji su rezultat Dejtonskog sporazuma, švicarski kantoni su imali posve drugačiji put nastanka.

Ekipa “Al Jazeere” posjetila je kantonalni Parlament Berna, jedan od mnogih u švicarskoj konfederaciji, te je donijela priču o slaboj federalnoj vlasti i kantonima koji “vode glavnu riječ”.

Patrick Trees u Kantonu Bern radi godinama i tvrdi kako je švicarski kantonalni sistem proizvod višestoljetne tradicije.

“Kantoni ovdje imaju visok stepen autonomije. Historijski gledajući, postojali su prije švicarske konfederacije. Bili su suverene države. Godine 1848. kantoni su prenijeli dio svojih nadležnosti na federalni nivo. Riječ je o vanjskoj politici, određenim porezima i odbrani”, kaže Trees.

Švicarska je podijeljena na tri politička nivoa: federalni, kantonalni i općinski, pri čemu federalna Vlada regulira vanjskopolitička pitanja, upravlja vojskom i pod njom su pitanja državljanstva i carine, u nadležnosti kantona su policija, zdravstvo, srednje i univerzitetsko obrazovanje, dok su predškolsko i osnovno obrazovanje, te lokalna infrastruktura i komunalni poslovi pod ingerencijom općina.

George Lutz sa Univerzitetta u Lozani godinama izučava švicarski politički sistem i kaže da se, za razliku od kantona u Federaciji BiH, švicarski kantoni nisu izgradili isključivo na temelju etničkih razlika.

“Ove se historijske jedinice nisu zasnovale na temelju etničke ili religijske linije. To se nije dogodilo. Da, postojale su razlike. Neki su kantoni bili katolički, dok su drugi bili protestantski, ali se nisu formirali na temelju tih razlika”, objašnjava Lutz.

Svaki kanton ima svoju vladu, parlament, sudstvo i policiju, a svaki od njih uživa jednake nadležnosti i autonomiju u internim poslovima, bez obzira na veličinu ili broj stanovnika.

(StarMo)