Nove želje RS-a: Šta je zapravo žandarmerija – policija s okusom vojske

Premijer Republike Srpske Radovan Višković najavio je u utorak da bi ministarstvo unutrašnjih poslova tog bh. entiteta, umjesto rezervnog sastava policije, trebalo kreirati žandarmeriju po uzoru na zemlje regiona. Šta u suštini znači žandarmerija i kakve ovlasti ima u odnosu na rezervnu policiju?
Višković, kada kaže “zemlje regiona”, ne može misliti ni na jednu drugu osim na Srbiju s obzirom na to da samo ona u našoj političkoj okolini ima jedinicu žandarmerije u sklopu svog ministarstva unutrašnjih poslova.

A šta je zapravo žandarmerija? Ova specijalna jedinica policije svoje korijene vuče iz Francuske koja je svoje srednjovjekovne čuvare zakona zvala “naoružani ljudi” ili “gendarme”. Najpoznatije jedinice žandarmerije su u Francuskoj i Turskoj, dok u Italiji nose poznati naziv “carabinieri”, a u Španiji “civilna garda”.

Danas različite svjetske žandarmerije imaju jedinstveno zajedničko svojstvo – predstavljaju militarizovanu jedinicu policije. Drugim riječima, kada MUP na snage sigurnosti namijenjene za održavanje unutrašnjeg mira kopira svojstva vojske dobije se žandarmerija.

U Srbiji, koja bi vjerovatno bila slika i prilika za entitetsku žandarmeriju, uloge ove specijalne policije su također policijske i vojne. Naime, na zvaničnoj stranici MUP-a Srbije u opisu žandarmerije između ostalog stoji:

Služba je sastavljena od vrhunski obučenih pojedinaca u okviru policijskog sistema koji bi bili obučeni, osposobljeni i opremljeni za različit dijapazon angažovanja od klasičnih policijskih zadataka do angažovanja koja obuhvataju izvođenje dejstava, mjera i radnji vojnog karaktera

Žandarmerija je u istočnom susjedstvu u današnjem obliku formirana 2001. godine kao “profesionalna, mobilna manevarska jedinica koja će se angažovati u slučajevima vanrednih događanja iz domena javne sigurnosti”.

Konkretne uloge naznačene na stranici su suzbijanje terorizma, hapšenje opasnih kriminalnih grupa i pojedinaca, uspostavljanje javnog reda narušenog u većem obimu, suzbijanje pobuna u zatvorima, mirovne misije u inozemstvu te pomoć prilikom nesreća i prirodnih nepogoda.

Sve navedeno razlog je za oprez jer proističe da se aktivna vlast u bh. entitetu RS priprema za uvođenje jedinice koja opremom i obukom može djelovati i kao vojska.

Zabrinutost je izrazio potpredsjednik RS-a Ramiz Salkić koji je nakon Viškovićeve najave izjavio kako odluka Skupštine RS o odustajanju od rezervnog sastava policije ne predstavlja stvarno odustajanje od ideje formiranja oružane formacije.

“Formiranje žandarmerije iz sastava redovnih policajaca, čiji bi se broj povećao, može biti i opasnija ideja od rezervnog sastava, imajući u vidu operativnost, uvježbanost i opremljenost takve jedinice”, kazao je Salkić.

Također, šta je žandarmerija zna i ambasador Velike Britanije u Bosni i Hercegovini Metthew Field.

“Pozdravljamo odluku RS-a da ne poduzima daljnje korake u formiranju rezervnog sastava policije – takvi koraci u oba entiteta bi bili destabilizirajući. Potrebno je vidjeti šta se u ovom kontekstu podrazumijeva pod žandarmerijom”, Fieldova je poruka na Twitteru.

Klix.ba