OD ŠEŠELJEVOG NOSAČA GAJBI PIVA DO VLADARA SRBIJE: Kako se razvijao politički put Aleksandra Vučića

Novi predsjednik Srbije Aleksandar Vučić prisutan je na političkoj sceni od 1993. godine. Međutim, u zvaničnoj biograiji, prvi 15 godina njegove političke karijere stale su u – tri rečenice

Piše: Jovana Gligorijević (Vreme)

Ko je pažljivo slušao čitanje zvanične biografije Aleksandra Vučića na dan njegovog ustoličenja, sigurno je primijetio da joj nešto ozbiljno nedostaje. Za početak, iz nje je potpuno izbrisan čitav jedan i to vrlo krupan čovjek, politički otac novog predsjednika Srbije – Vojislav Šešelj.

Zvanična biografija, koja se sada nalazi i na sajtu predsjednik.rs, počinje ovako: “Rođen je 5. marta 1970. godine u Beogradu. Završio je Zemunsku gimnaziju 1988. godine, a diplomirao na Pravnom fakultetu Univerziteta u Beogradu 1994. godine. Pristupa Srpskoj radikalnoj stranci 1993. godine. Iste godine izabran je za poslanika u Narodnoj skupštini Republike Srbije, a za generalnog sekretara te stranke 1994. godine. Na toj dužnosti ostaje do 2008. godine.”

To je to. Kad oduzmemo generalije kao što je godina rođenja i podaci o školovanju, Srpska radikalna stranka se u Vučićevoj biografiji spominje samo jednom, a čitavih petnaest godina političke karijere stalo je u tri rečenice. Kao da se ništa važno u tih 15 godina nije dogodilo. Istina, stavio je predsjednik Vučić u zvaničnu biografiju i to da je 1996. godine imenovan za direktora hale “Pinki” u Zemunu, kao i da je 1998. bio ministar informisanja u Vladi nacionalnog jedinstva.

Prešutio je, međutim, da mu je mjesto direktora sportske hale u Zemunu prvo zaposlenje u životu, do kog je došao zahvaljujući radikalskoj pobjedi u ovoj beogradskoj opštini na lokalnim izborima 1996. godine. Nigdje se ne spominje ni to da ga je za direktorsku funkciju kvalifikovala jedino beskrajna odanost Vojislavu Šešelju, te da su njih dvojica, zajedno sa Tomislavom Nikolićem, činili sveto trojstvo Centralne otadžbinske uprave Srpske radikalne stranke.

MRŽNJA JE SAMO RIJEČ…: Kad čovjek proba da strpa 15 godina života i karijere u nekoliko kratkih rečenica, očekivano je da mu promaknu ne samo bitne, već i neke naprosto legendarne i opštepoznate stvari. Na primjer: “Pa vi bombardujte, ubijte jednog Srbina, mi ćemo stotinu muslimana, pa da vidimo smije li međunarodna zajednica ili bilo ko drugi da udari na srpske položaje, može li se tako ponašati sa srpskim narodom?!” Ovako je grmio mladi Aleksandar sa skupštinske govornice 20. jula 1995. godine. Samo devet dana prije toga, 11. jula, u Srebrenici je počeo višednevni masakr muslimanskog stanovništva, koji je Haški tribunal kasnije okarakterisao kao genocid i koji je još trajao dok je Vučić sjedio u Beogradu i branio “srpske položaje” u Bosni i Hrvatskoj.

Doduše, nije baš sve vrijeme sjedio u Beogradu. Nešto ranije te godine, u martu 1995, zaputio se na Baniju, pa u Glini održao vatreni govor o tome kako Srbe odatle niko nikada neće moći da otjera. “Nikada ovdje više ustaška vlast neće moći da dođe. Nikada više oružanim putem, nikada više onako kako su namjerili.” Optužio je Slobodana Miloševića i “njegovu nesretnu ženu” Mirjanu Marković, te predsjednika RSK-a Borislava Mikelića, da u saradnji sa stranim silama pokušavaju da se otarase “vjekovnih srpskih teritorija u Republici Srpskoj Krajini”. Pohvalio je Srbe iz Republike Srpske zbog odbijanja Vens-Ovenovog plana. “Banija nikad više neće biti hrvatska”, vikao je Vučić, dok je za dugačkim stolom, na istoj bini, sjedio Vojislav Šešelj i vidno se dosađivao. Pet mjeseci kasnije, pala je Krajina, a oni kojima je Vučić obećao da ih niko neće otjerati, proterani su u “Oluji”. Banija je hrvatska.

Proslavio se kasnije Vučić brojnim drugim izjavama, od kojih danas samo neke kruže društvenim mrežama. Među njima je i jedna za koju internet uporno pogrešno tvrdi da je data “Vremenu”. To je ona antologijska: “Ženu mnogo volim i ni za šta na svijetu ne bih je mijenjao. Naprosto je obožavam. Kao ličnost veoma je suzdržana i odmjerena. Nikada me ne pita gdje idem i kada se vraćam. A ona ne ide nigdje bez svoje djece i bez muža. S drugaricama u kafić izlazi kada ocijenim da je u pitanju neki prikladan datum.” Kad ovu izjavu “provučete” kroz Google, izbacuje “Vreme” br. 909, od 5. juna 2008. godine. Istina, u tom broju se zaista nalazi ova izjava, u rubrici “Lik i djelo”, ali je citirana iz jednog “šarenog” časopisa, koji više ne izlazi, a nikad ga nije ni bilo na internetu.

Za ovih pet godina otkako u rukama drži sve poluge vlasti, Vučić je u velikoj mjeri uspio da “steriliše” i biografiju i kolektivno pamćenje, no, još ima onih koji se sjećaju da je svojevremeno nabrojao kad se sve u životu napio: kad je Zvijezda postala prvak Evrope, kad je ubijen Slavko Ćuruvija i kad je ubijen Zoran Đinđić.

ČOVJEK IZ NARODA: Gledajući današnjeg, drvenog i uštogljenog Vučića koji samo tokom izborne kampanje pokušava da se pokaže kao običan mali čovjek, simpatični dečko iz komšiluka, teško je povjerovati da je nekada imao više takvih “izleta”. Svojevremeno je za magazin “Gloria” dao intervju u kom nadugačko priča o svojoj ljubavi prema vinu, a pristao je i da se slika u ležećem položaju, dok senzualno primiče usnama zreli grozd. Učestvovao je i u emisiji TV Pink “Plesom do snova”. Koncept je bio sljedeći: poznate ličnosti plešu u paru sa nekim ko ima neki humanitarni cilj koji želi da ostvari. Paru koji pobijedi, taj cilj biva ispunjen. Vučić je plesao sa Ljubicom Arsenović, novinarkom, a da su pobijedili, obezbijedili bi novac za operaciju Beograđanina Safeta Radojičića, koji boluje od teške srčane mane. Uprkos angažmanu profesionalnog koreografa i višednevnom vježbanju, nije se pokazao. Na stranu talenat za ples, ili odsustvo istog, bilo je očigledno da je Vučić u ovoj situaciji u potpunosti izašao iz sopstvenog lika i da mu je strašno neprijatno. Posebne probleme zadavao mu je hip-hop, ispao je iz takmičenja u emisiji u kojoj je plesao valcer, a nije se pokazao ni kod srpskih narodnih igara.

 

Ipak, nije odustao od pokušaja da izgradi imidž “opuštenog lika”, pa je nastavio da odlazi na Pink, naročito u “Nedjeljno popodne” Lee Kiš. Tu se nevješto klatio lijevo-desno dok je glumac Desimir Stanojević pjevao “A sad adio” i crvenio dok mu je zvijezda “Granda” Rada Manojlović pjevala na uvce “Skitnice, čekajte me, ja nemam gdje”. Mrdao je ustima, ali, vidjelo se da ne zna tekst. Kad smo kod Rade Manojlović, bio je Vučić jednom prilikom i u žiriju “Zvijezda Granda”, baš u onoj sezoni koja je ovu pjevačicu lansirala u sam vrh novog folka. Pjevala je “Tražio si sve” Svetlane – Cece Ražnatović. Bili su u tom žiriju i Ivica Dačić i Velimir Ilić, ali oni su nekako bili na svom terenu. Vučić se, opet, nije snašao: rekao je Radi da je lijepo pjevala, a onda je nastavio o Dačiću kao velikom ekspertu za narodnu muziku. Onda je izrazio želju da čuje od Rade još neku Cecinu pjesmu, ali nije znao koju, pa je stvar spasao Dačić, predloživši “Pazi s kime spavaš”. Vučić se zbunjeno smješkao.

DIJETE I PAŠTETE: Naknadnom pameću, lako je utvrditi da se već tada spremao nekakav politički zemljotres. Sve ovo, događalo se u periodu od 2007. do 2008, neposredno prije i neposredno poslije razlaza sa Šešeljem i osnivanja Srpske napredne stranke. Tada nam je samo bilo budalasto i smiješno, ali iz današnje perspektive je jasno da su ovi izleti u estradu zapravo bili Vučićevi nevješti pokušaji da promijeni imidž. Iz tog perioda, ostao je i jedan ispovijedni intervju, zapravo, portret, u tabloidu “Press”. Postojala je nekakva rubrika čija je jedina svrha bila da političare prikaže kao obične ljude. Aleksandar Vučić je odlučio da sa čitaocima “Pressa” podeli nekoliko epizoda iz djetinjstva, sa idejom da je to, valjda, simpatično. Međutim, omaklo mu se koješta što bi moglo da se podvede pod uznemirujući sadržaj – kako ga je majka ispustila na glavu dok je bio beba, ili kako ga je otac tjerao da jede paštetu kojoj je rok istekao dve godine ranije. Tada je prvi put pomenuo da je u mladosti radio kao prodavac u Brajtonu, u Velikoj Britaniji. Zanimljivo je da u zvaničnoj biografiji nema tog detalja, ali ima raznih nebitnosti kao što su nagrade za “najevropljanina”, “regionalnog lidera” ili neke koja se lakonski zove – “čovjek godine”. Inače, po povratku iz Britanije pokušao je da se bavi novinarstvom, i to na Palama: “Sjećam se da sam intervjuisao Karadžića, a da sam sa Mladićem odigrao neku brzinsku partiju šaha na Palama. Zanimljiv je to posao, ali sam ispravno procijenio da to nije za mene, da ima vas koji ste mnogo bolji.”

Dok u zvaničnoj biografiji piše samo to da “igra šah i rado prati utakmice košarke i fudbala”, Vučić je imao jednu fazu u kojoj je dosadio i bogu i narodu pričama o svojoj burnoj navijačkoj prošlosti. Potpisnica ovog teksta imala je čast da joj na 20. godišnjicu nereda na stadionu Maksimir, tokom utakmice Zvijezda–Dinamo, Vučić lično, u diktafon, ispriča kako je bio mlad i lud. I tada i sada, začuđujuća je preciznost sa kojom se svega sjećao: “U to vrijeme postojala su tri voza iz Beograda za Zagreb. Jedan u 11.30 prije podne i dva jutarnja: u 6.40 za Minhen i u 6.55 za Pariz. Ja sam bio u tom vozu za Minhen koji je bio prepun Zvijezdinih navijača. Bilo je oko 1800-1900 navijača samo u tom vozu. Čak su i teretni vagoni i oni za pisma bili puni ljudi. Prvi veliki incident dogodio se u Vinkovcima. Obično bi nas Dinamovi i Hajdukovi navijači čekali na samoj stanici i kamenovali voz. Međutim, tog dana su shvatili da dolazi ogroman broj Zvezdinih navijača, pa su sačekali da voz krene prema Slavonskom brodu. Kako je voz krenuo, zasuli su ga kamenicama, ali sa suprotne strane. Sjećam se da je Krle povukao ručnu kočnicu. On je bio jedan od starijih i hrabrijih vođa navijača, nije se fizički isticao, ali je bio autoritet. Voz se zaustavio i sjećam se da je veliki broj ljudi koji su pripadali ‘vinersima’, ‘zuluima’ i ‘devilsima’ izletio napolje. Vidio sam nekoliko Hrvata na zemlji, u baš teškom stanju. Sve u svemu, izgledalo je prilično jezivo. U odnosu na nešto što je bilo uobičajen bezopasni ritual koji se svodio na to da polome dva-tri prozora, nekog malo posijeku, ovo je izgledalo mnogo ozbiljnije. Ali, to je već bio sukob Srba i Hrvata, a ne navijača Zvijezde i Dinama.”

Godina je bila 2010. Već tada je Vučić raskrstio sa Šešeljem i, sa Tomislavom Nikolićem, osnovao Srpsku naprednu stranku. Evropeizovao se, “uljudio”, pa je i o tom, u suštini etničkom i nacionalističkom sukobu navijača pričao kao da je o njemu učio iz čitanke, a ne direktno učestvovao. Ili, kao da samo nekoliko godina kasnije nije tražio sto mrtvih muslimana za jednog ubijenog Srbina.

SITNI DETALJI: Zvanična biografija, i po formi i po suštini, nije naročito zanimljiv dokument. Ali, poželjno je da bude makar istinit. U Vučićevoj zvaničnoj biografiji stoji da je uspio da rekonstruiše halu “Pinki” i višestruko poveća primanja zaposlenima. Da je bio umiješan u aferu oko poslovnog prostora i oglasa za halu u radikalskom glasilu “Velika Srbija” koji je plaćen u, za to doba nevjerovatnih 100.000 dinara, rijetko ko se sjeća. Isto kao što se niko više ne sjeća da je u hali “Pinki” izbio požar samo nekoliko dana nakon što je Vučić došao za direktora. Otud ovaj biografski detalj o rekonstrukciji. O najmračnijem periodu u istoriji domaćih medija, kada je bio ministar informisanja, koji je 1998. godine donio najrestriktivniji medijski zakon, nema ni riječi.

Pored drakonskog Zakona o informisanju iz 1998, koji je uvijek smatran “radikalskim”, iste te godine donijet je i Zakon o univerzitetu, ali je on u javnosti ostao upamćen kao “julovski”. Podsjetimo, ovaj zakon je donijet isključivo kao kazna za učešće i podršku koju su profesori univerziteta u Srbiji dali studentima za vrijeme protesta 1996/97. Iako je Zakon o univerzitetu donijet na inicijativu JUL-a, nije bio baš sasvim “julovski”. Mladi Vučić je, nakon donošenja tog zakona izabran za člana Upravnog odbora Univerziteta u Beogradu i za člana Upravnog odbora Filozofskog fakulteta. Obje funkcije bi svakom drugom, u svakoj drugoj zemlji na svijetu imponovale. Ali, u zvaničnoj biografiji predsjednika Srbije Aleksandra Vučića tog detalja nema, a fali i podatak da ga je u maju 2000, u terminalnoj fazi Miloševićevog režima, vlada SRJ imenovala za člana Savjeta Savezne javne ustanove RTV Jugoslavija.

U necenzurisanu biografiju Aleksandra Vučića svakako mora da uđe i jedna suza. Posljednja suza za doktora Šešelja kliznula mu je niz obraz 24. februara 2003, kad se ovaj dobrovoljno predao Haškom tribunalu i sam sebi napravio veliki ispraćaj. Samo 16 dana kasnije, Vučić se, ako je vjerovati njegovim starim izjavama, napio treći put u životu. Suza nije bilo, pio je od sreće, slavio je ubistvo Zorana Đinđića.

Godina 1998. jedna je od najužasnijih u toj, i inače, jezivoj dekadi. Užasna je bila za mnoge, ali ne i za Aleksandra Vučića. Uz sve funkcije koje je nagomilao te godine, Vlada Srbije mu je 22. decembra 1998. dodijelila i stan od 117,48 metara kvadratnih. U bazi imovine političara Mreže sa istraživanje kriminala i korupcije KRIK stoji Vučićeva tvrdnja da je, nakon što je njegova stranka izgubila vlast, otplatio stan: “U tome mu je, kako kaže, pomogla porodica, ali i tadašnji stranački šef Vojislav Šešelj. Vučić je u decembru 2013. godine stan ugovorom poklonio tadašnjoj supruzi Kseniji, ali je u katastru on i dalje upisan kao vlasnik.”

U bazi KRIK-a stoji da je vlasnik garsonjere u Belvilu, a da mu je prva komšinica supruga Tamara Đukanović, na čije se ime vodi stan od 116 kvadrata na istom spratu. Garsonjeru mu je, kaže, kupio otac, a supruga je stan kupila sama, od Slobodana Kvrgića, vlasnika kompanije “WinWin”. Vučić je svojevremeno izjavio da su to dvije odvojene nekretnine i da “to nema veze sa bračnim statusom”.

Posljednja rečenica Vučićeve zvanične biografije glasi: “Oženjen, otac Danila i Milice”. U silnom pranju, ispiranju i dezinfekciji biografije, greškom je, valjda, nestalo i ime supruge.

Slobodna-bosna.ba